کرونا و تاثیر آن بر وضعیت مشاغل
کرونا، ویروس جدید و عجیبی که دنیا را تکان داد، روز به روز در حال پیشرفت است و آثار تغییراتش روز به روز در سبک زندگی و کاری مردم دنیا و ایران واضحتر میشود.
کرونا در زندگی همه افراد تاثیرات کوچک و بزرگی ایجاد کرده، از تعطیل شدن دورهمیهای کوچک آخر هفته تا تعطیل شدن سازمانها و شرکتها. به گونهای که بسیاری از سازمانها و شرکتها در تمام دنیا و حتی ایران، در دوران کرونا دورکاری را آغاز کردند.
حتی سازمانهای دولتی و نیمهدولتی نیز تا حدودی دورکاری را در برنامه کاری خود اضافه کردند. دورکاری برای بسیاری از شرکتها مفید بود و باعث شد در دوران کرونا آسیب کمتری ببینند؛ اما برای برخی نیز فایدهای نداشت. در این مطلب، کرونا و دورکاری را از زوایای مختلفی بررسی خواهیم کرد.
کرونا از ماه دسامبر ۲۰۱۹ از شهر ووهان چین آغاز شد و تقریبا از اواسط دی ماه نیز خودش را در ایران نشان داد. به گفته دکتر رحمتالله حافظی، مدیر سابق سازمان تامین اجتماعی ایران و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، در بهمن ماه نیز پزشکان با بیمارانی مواجه میشدند که علائمی شبیه به آنفولانزا داشتند؛ اما بیماری آنها آنفولانزا نبود. در نهایت، در تاریخ ۳۰ بهمن وزارت بهداشت بهصورت رسمی اعلام کرد که ۲ بیمار با تست مثبت کرونا در بیمارستان بستری هستند.
با شروع ویروس کرونا در ایران، کسبوکارهای فعال در حوزه گردشگری آسیب جدی دیدند؛ زیرا تقریبا تمام سفرهای داخلی و خارجی برای مدت طولانی لغو شدند. بعد از آن، رستورانها، کافهها و دیگر کسبکارهای فعال در حوزه غذا آسیبهای زیادی دیدند. حتی کسبوکارهایی آنلاین در حوزه مواد غذایی نیز ضرر کردند؛ زیرا اکثر افراد به دلیل ترس از کرونا غذای بیرون را سفارش نمیدادند.
میتوان گفت کسبوکارهایی که برای زنده ماندن به حضور فیزیکی کارمندان و آدمها نیاز داشتند بیشترین ضرر را در این زمان کردند. برای مثال باشگاهها، سالنهای آرایشی، فروشگاهها، تالارها و… ضررهای بسیار زیادی کردند و تقریبا چند ماه بهطور کامل بسته بوند.
زندگی کارمندان شرکتهای مختلف نیز بسیار دگرگون شد. برخی از کارمندان دولتی و حتی شرکتهای خصوصی مجبور بودند در این ایام سر کار بروند و فقط ساعت کاری آنها کم شده بود. بسیاری از شرکتها هم دورکاری را انتخاب کردند و سعی کردند کارهای خود را با این روش جلو ببرند.
به خصوص کسبوکارهایی که در فضای آنلاین هستند، راحتتر از کسبوکارهای دیگر توانستند با دورکاری کنار بیایند و کارمندان خود را مدیریت کنند. برای مثال شرکتهای تاکسی اینترنتی، مصاحبههای خود با رانندگان جدید را از طریق تماس تصویری انجام میدادند و خبرگزاریهای آنلاین خبرها و مقالات مختلف را از طریق ایمیل یا فضای ابری از کارمندان خود دریافت میکردند.
لازم به ذکر است که همه شرکتها در دوران کرونا ضرر نکردند؛ برخی از شرکتها و استارتاپهای فعال در زمینههای آموزش آنلاین، خرید آنلاین، سرگرمی و… بسیار سود کردند و مخاطبان و مشتریان زیادی را جذب کردند.
برای مثال میزان خرید از دیجیکالا افزایش پیدا کرد بهطوری که بسیاری از کالاهای این سایت ناموجود شدند؛ اپلیکیشنها و سایتهای آموزشی در زمینههای مختلف مخاطبان بیشتری جذب کردند؛ پلتفرمهایی مانند نماوا و فیلیمو مشترکین زیادی را جذب کردند و برای جذب مخاطب بیشتر تخفیفهای خوبی نیز ارائه کردند.
دوران قرنطینه در خانه و تعطیلی باشگاهها نیز باعث شد که بسیاری از افراد به فکر ورزش کردن با پلتفرمهای آنلاین ورزشی و ویدیوهای موجود در اینترنت بیفتند تا از شر چربیها و اضافه وزن حاصل از بخور و بخوابهای قرنطینه راحت شوند. این موضوع باعث شد که اپلیکیشنهای ورزشی رشد کنند.
شرکتهای بزرگ دنیا بهخصوص شرکتهای فناوری از همان ابتدای شیوع کرونا، دورکاری را آغاز کردند تا از شیوع این ویروس جلوگیری کنند.
شرکت گوگل اولین شرکتی بود که از کارمندان خود در تمام دنیا خواست که دورکاری کنند. این شرکت مبلغ ۱۰۰۰ دلار را برای کارمندان خود در نظر گرفت تا در صورت نیاز بتوانند تجهیزات موردنیاز برای دورکاری را بخرند. دفترهای گوگل بعد از چندین ماه، فقط با ۱۰ درصد از کارمندان خود در تاریخ ۶ جولای باز شدند و قرار است بهصورت تدریجی تعداد کارمندان را افزایش دهند. لازم به ذکر است که ۱۲۰ هزار نفر از کارمندان این شرکت میتوانند تا پایان سال دورکاری کنند.
شرکت توییتر نیز دورکاری را از ابتدای دوران کرونا آغاز کرد و تقریبا آن را برای تمام کارمندان خود در سراسر دنیا اجباری کرد. این شرکت اعلام کرد که حقوق کارگران و پیمانکاران خود را که قادر به انجام کارهای خود در خانه نیستند، مانند روال عادی پرداخت خواهد کرد.
مدیرعامل توییتر در تاریخ ۱۲ ماه می به کارمندان خود ایمیلی زد و اعلام کرد که بسیاری از آنها میتوانند حتی بعد از قرنطینه کرونا، برای همیشه دورکاری کنند و تنها افرادی مانند مسئولان نگهداری سرورها که حضور فیزیکی آنها در دفتر واجب است باید سرکار بروند.
شرکت فیس بوک نیز از همان ابتدا دورکاری را انتخاب کرد و دفاتر آن در تاریخ ۶ جولای، بعد از چند ماه تعطیلی تنها با ۲۵ درصد ظرفیت باز شد. مارک زاکربرگ اعلام کرده است کارمندان با تجربهای که در ایام دورکاری کرونا، عملکرد خوبی داشتند و مدیرشان نظر مثبتی درباره آنها دارد، میتوانند برای همیشه دورکاری کنند؛ اما کارمندان کمتجربه باید در دفترهای شرکت حضور داشته باشند.
کارمندان شرکت اپل نیز قرار است تا پایان تابستان دورکاری کنند. این شرکت تنها تعداد ۱۰۰ فروشگاه از ۲۷۱ فروشگاه خود در آمریکا را باز کرده است و تمام پروتکلهای بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی را رعایت میکنند.
شرکت آمازون کمی متفاوتتر از دیگر شرکتها عمل کرده است. این شرکت در تاریخ ۳۰ آوریل اعلام کرد که کارمندان او میتوانند تا آخر ماه اکتبر دورکاری کنند. این شرکت ۴ میلیارد دلار از بودجه خود را صرف هزینههای مربوط به کرونا کرده است. برای مثال خرید ماسک مناسب، توسعه آزمایشگاههای داخلی برای تشخیص کرونا و افزایش حقوق کارمندان شامل این بودجه میشود.